NHỮNG HIỂU BIẾT THÔNG THƯỜNG VỀ
CORONAVIRUS CHỦNG MỚI
HUỲNH TOÀN Thực tiễn từ Thông tin & Truyền thông
Trưởng khoa Công tác Đội Trường Đoàn Lý Tự Trọng
Tổng trưởng Tổng Đoàn Sao Bắc Đẩu
Thời gian vừa qua, chúng ta nghe nói rất nhiều về một loại dịch
bệnh gọi là viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của một loại virus là Corona
(gọi tắt là nCoV). Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu để biết và chủ động phòng
tránh loại dịch bệnh này.
Coronavirus, cũng được gọi là virus Corona, là một nhóm gồm các
loại virus thuộc phân họ Coronavirinae trong
Họ Coronaviridae, thuộc Bộ Nidovirales. Coronavirus gây bệnh ở các
loài động vật có vú, bao gồm cả con người và chim. Coronavirus là virus bao bọc
với hệ gen ARN sợi
đơn chiều dương và với một nucleocapsid đối xứng xoắn ốc. Kích thước bộ
gen của coronavirus khoảng từ 26 đến 32 kilo base pair, lớn nhất đối với virus
RNA.
Hình
ảnh Coronavirus trên kính hiển vi điện tử.
Tên “coronavirus” có nguồn gốc từ tiếng Latin:
từ corona có nghĩa là vương miện hoặc hào quang, với một rìa
lớn, tạo thành một hình ảnh như vương miện hoàng gia hoặc vành nhật hoa.
Coronavirus chủ yếu lây nhiễm đường hô hấp trên và đường tiêu hóa của động vật có vú và chim.
Các triệu chứng gồm sốt 90% trường hợp mắc bệnh; mệt mỏi và ho khan 80% trường hợp; 20% bị khó thở và suy hô hấp chiếm 15%. X-quang ngực có dấu hiệu bệnh lý ở cả hai phổi. Xét
nghiệm máu cho thấy giảm bạch cầu, nhất là lympho.
Hiện tại
có bảy chủng coronavirus lây nhiễm cho người, gồm:
1. Coronavirus 229E ở người (HCoV-229E)
2. Coronavirus OC43 (HCoV-OC43)
3. SARS-CoV
4. Coronavirus ở người NL63 (HCoV-NL63,
coronavirus New Haven)
5. Vi rút coronavirus ở người HKU1
6. Hội chứng hô hấp Trung Đông do coronavirus (MERS-CoV).
7. Coronavirus
mới (2019-nCoV), còn
được gọi là viêm phổi Vũ Hán hoặc coronavirus Vũ Hán. Từ “mới” trong trường hợp
này có nghĩa là mới được phát hiện. 2019-nCoV với trình tự bộ gen được báo cáo
là giống từ 75 đến 80% so với trình tự bộ gen của SARS-CoV và có sự tương đồng với các chủng coronavirus lây
nhiễm ở loài dơi.
Nguồn động vật hoang dã tự nhiên của 2019‐nCoV và vật chủ trung gian truyền
2019-nCoV sang người vẫn chưa được xác nhận. Tuy nhiên, rất có thể nguồn
nguyên thủy của virus này là rắn và dơi.
Virus corona được phát hiện vào những năm 1960; Những người đầu
tiên được phát hiện là virus viêm phế quản truyền nhiễm ở gà và 2 loại
virus từ khoang mũi của bệnh nhân bị cảm lạnh thông
thường được
đặt tên là coronavirus 229E ở người và coronavirus OC43 ở người.
Năm 2003, sau khi bùng phát hội chứng hô hấp cấp tính nặng
(SARS), Tổ chức Y tế Thế
giới (WHO)
đã đặt tên chính thức là SARS coronavirus (SARS-CoV). Hơn 8.000 người bị nhiễm
bệnh này, khoảng 10% trong số họ đã chết.
Đến cuối năm 2004, ba phòng thí nghiệm nghiên cứu độc lập đã báo
cáo về việc phát hiện ra một loại coronavirus thứ tư ở người. Nó đã được các
nhóm nghiên cứu khác nhau đặt tên là NL63, NL và New Haven coronavirus.
Đầu năm 2005, một nhóm nghiên cứu tại Đại học Hồng Kông đã
báo cáo tìm thấy một loại coronavirus thứ năm ở hai bệnh nhân bị viêm phổi. Họ
đặt tên cho nó là Human coronavirus HKU1.
Vào năm 2012, một loại coronavirus mới đã được xác định là
coronavirus hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS-CoV). Tính đến năm 2019, có 2.468
trường hợp nhiễm MERS-CoV, 851 tử vong, tỷ lệ tử vong khoảng 34,5%.
Vào ngày 31 tháng 12 năm 2019, một chủng coronavirus mới
được ký hiệu là 2019-nCoV, đã được báo cáo tại thành
phố Vũ Hán của Trung Quốc và đã gây ra một vụ dịch nghiêm trọng, sau đó lan sang các nơi khác trên giới. Tính đến 12h50
ngày 02/02/2020, trên Thế giới có 14.554 trường hợp nhiễm nCoV, có 305 trường
hợp tử vong (304 tại Trung Quốc và 01 tại Philippines); Việt Nam xác nhận có 07
trường hợp nhiễm nCoV, không có tử vong.
Hiện nay, Thế giới chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa
có vaccine phòng ngừa (các nhà khoa học đang nghiên cứu). Vì vậy, việc phòng
chống là cực kỳ quan trọng, bao gồm các giải pháp sau đây:theo các NĐ 15,16…của
TT chính phủ.
Khuyến cáo của Bộ Y tế về phòng
dịch bệnh hô cấp cấp do CoV
Trường hợp đã tiếp xúc với người bệnh nhiễm virus corona,
nếu có triệu chứng lâm sàng như sốt, ho, khó thở phải đến các cơ sở y tế để
được cách ly và xét nghiệm để được xác định và điều trị, khả năng khỏi bệnh
cao, vì những trường hợp có biến chứng nặng hoặc tử vong thường là do đến trễ
hoặc người bệnh đã có mắc sẵn bệnh lý nền mãn tính, gây suy giảm sức đề kháng
của cơ thể. Nếu không có triệu chứng cũng nên tự cách ly theo dõi ở nhà trong
14 ngày, mang khẩu trang khi tiếp xúc với người khác.
Chúng ta không nên chủ quan với loại dịch bệnh này, bởi
vì, nó có thể lây lan thành dịch rất nhanh và nó có thể gây ra chết người. Tuy
nhiên, chúng ta cũng không nên quá hoang mang, lo lắng do những thông tin chưa
chính xác hoặc thổi phồng, bịa đặt; bởi vì, chúng ta có thể phòng chống được
nếu như mọi người đều có ý thức cùng hợp tác với các ngành chức năng một cách
chặt chẽ và đầy đủ và cũng bởi vì, hiện nay, cả hệ thống chính trị (các cấp
ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, các cơ quan chức năng và mọi người) đã vào
cuộc, đã chủ động chuẩn bị sẵn sàng tất cả các điều kiện, phương tiện và nguồn
lực cho việc phòng chống loại dịch bệnh nguy hiểm này./.